Xưởng đất nung Lê Đức Hạ nằm cạnh dòng sông Thu Bồn, thuộc thôn Đông Khương, phường Điện Phương, thị xã Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam. Đây là nơi lưu giữ những kỷ niệm trong suốt hành trình nuôi dưỡng và phát triển nghề gốm của Nghệ nhân Lê Đức Hạ và gia đình. Công trình có kiến trúc độc đáo với hình dạng một khối lập phương, được xây dựng hoàn toàn bằng gạch đất sét nung, mang chút hơi thở của tháp Chăm xưa.
Khung cảnh xưởng đất nung Lê Đức Hạ khi nhìn từ bên ngoài
Xưởng đất nung của ông Hạ nằm bên sông Thu Bồn
Lê Đức Hạ là gương mặt được biết đến nhiều với người làm du lịch, nghệ thuật và du khách yêu nghệ thuật đất nung. Ai gặp ông Hạ cũng cảm nhận rõ tình yêu cháy bỏng với những thớ đất.
Từ bàn tay tài hoa của mình, ông Hạ cho ra nhiều tác phẩm đẹp, đủ thứ hình dạng và được dùng nhiều trong khách sạn, nhà hàng, các khu du lịch cho tới các không gian trưng bày nghệ thuật tầm cỡ.
Ông Hạ cũng dành một khoảng thời gian tĩnh lặng cho riêng mình để sáng tác những bức tượng đất nung chân dung của những người nổi tiếng.
Đó là Mẹ Thứ – người mẹ Việt Nam anh hùng chịu nhiều mất mát qua hai cuộc chiến; là chân dung nhạc sĩ Trịnh Công Sơn…
Đến xưởng đất nung của ông Lê Đức Hạ, nhiều người khen ngợi tài hoa của ông cùng anh em thợ. Nhưng ai cũng tò mò khi được chứng kiến một không gian sáng tạo đặc biệt.
Khung cảnh xưởng đất nung Lê Đức Hạ khi nhìn từ bên ngoài.
Đó là những khối công trình được lắp ghép, xây thô chỉ với hai vật liệu chủ đạo gồm bê tông và gạch thô. Những viên gạch được xếp chồng lên nhau xen kẽ tạo ra những khối kiến trúc tuyệt đẹp, hòa mình vào không gian cảnh quê sông nước với những lũy tre xanh vững chãi.
Xưởng đất nung nhìn từ trên cao
Lớp bên ngoài của xưởng được làm bằng gạch đất sét, gợi nhắc về lò nung truyền thống Việt Nam. Khu vực xây dựng xưởng cũng là một phần của Trà Kiều, thủ đô của Vương quốc Champa từ thế kỷ thứ IV đến thế kỷ VII, do đó, công trình chịu ảnh hưởng nhất định về tinh thần văn hóa Champa. Các viên gạch được đặt xen kẽ tạo ra các lỗ hổng giúp thông gió và điều hòa không khí.
Nơi kết hợp giữa sáng tạo nghệ thuật và trưng bày những tác phẩm độc đáo
Hằng ngày, những người thợ và nghệ nhân Lê Đức Hạ tại đây tạo ra các sản phẩm tinh xảo từ đất, sử dụng nguyên liệu lấy từ các dòng sông ở Quảng Nam và qua công đoạn xử lý cẩn thận.
Lê Đức Hạ là tên tuổi nổi bật trong giới du lịch, nghệ thuật và với những người yêu thích nghệ thuật đất nung. Ai gặp ông cũng cảm nhận được niềm đam mê mãnh liệt đối với từng khối đất.
Với tài năng khéo léo, ông Hạ tạo ra nhiều tác phẩm nghệ thuật tinh xảo, đa dạng hình dạng, được sử dụng rộng rãi trong các khách sạn, nhà hàng, khu du lịch, và các không gian triển lãm nghệ thuật lớn.
Ông Hạ nói rằng ông không hề giàu có để xây được công trình kiến trúc tốn kém như vậy. Nhưng cách đây nhiều năm, khi thấy tâm huyết và công việc gắn liền với cảm xúc của ông, hai người cháu của ông đã bàn bạc và cùng ông xây dựng xưởng sáng tác như món quà thúc đẩy sự sáng tạo.
Không gian bên trong xưởng
Công trình gồm nhiều khối nhà, nhưng chủ yếu công năng sử dụng làm nơi sáng tạo cho ông, anh em thợ cùng một khối nhà để làm nơi đặt các tác phẩm ưng ý.
“Hiện tại xưởng của tôi có 10 anh em thợ, đều là bà con trong vùng cả. Họ gắn bó với tôi từ xưa tới nay, có người làm đất nung với tôi đã 20 năm.
Ở đây mỗi ngày chúng tôi cảm nhận sự thay đổi của từng khoảnh khắc, thấy được chuyển động của nắng, gió, mặt trời, bóng cây… Ngôi nhà là nơi chúng tôi lấy cảm hứng để sáng tạo” – ông Hạ nói.
Tầng trệt được bố trí một bàn xoay để nghệ sĩ làm việc. Nghệ sĩ và các tác phẩm của ông có thể tương tác với ánh sáng mặt trời, từ lúc mặt trời mọc cho đến hoàng hôn.
Tầng 2, ngoài khung gỗ trưng bày sản phẩm, còn có hành lang bao quanh.
Bên trong phòng trưng bày là hệ thống khung gỗ ba tầng tạo ra nhiều không gian với kích thước 60 cm x 60 cm. Chiều cao của khung là 7 m. Theo hành lang, mọi người có thể quan sát xưởng, bờ sông và toàn bộ khu vườn qua cửa sổ.
Giếng trời nhưng cũng vừa là khoảng không hữu dụng để bài trí, sắp đặt các tác phẩm nghệ thuật
Khoảng trống tròn ở trung tâm cho phép kết nối các không gian với nhau, tạo sự thông thoáng cho toàn xưởng.
Đội ngũ thiết kế mong muốn studio sẽ là nơi chứa đựng, chiêm nghiệm và lan tỏa cảm xúc của người nghệ sĩ với những tác phẩm nghệ thuật đã hoàn thành và còn dang dở của mình. Dự án là một điểm đến để gặp gỡ và chia sẻ của những người yêu thích đất nung và muốn có trải nghiệm với đất sét.
Có dịp đến Xưởng đất nung Lê Đức Hạ du khách sẽ được tham quan và trực tiếp ngắm nhìn các tác phẩm nghệ thuật từ đất nung, nghe kể câu chuyện của 2 thế hệ được gửi lại cho đất; tìm hiểu về quy trình sản xuất gốm thủ công từ giai đoạn sáng tạo, làm mẫu, đến quá trình sản xuất các sản phẩm đất nung qua bàn tay khéo léo của những người thợ nơi đây. Xưởng có hai không gian chính là Xưởng Đất Nung và Terra Cotta Studio:
- Terra Cotta Studio là nơi làm việc của nghệ nhân Lê Đức Hạ và cũng là nơi trưng bày các tác phẩm của ông và của cha ông để lại. Công trình đã giành được nhiều giải thưởng kiến trúc danh giá trên thế giới như Brick Award 2018, ARCASIA 2018, Fritz Hoger Award 2017, A+ Award…
Một góc không gian ở Terra Cotta Workshop
- Khu Xưởng Đất nung gồm khu làm việc của thợ, khu vực lò nung , khu vực bán hàng và trải nghiệm “Vọc đất”. Đây sẽ là sự trải nghiệm vô cùng thú vị cho du khách tự tay “Vọc đất”, cùng sáng tạo nặn đất sét tạo ra sản phẩm hay trang trí tạo hình dựa trên các mẫu đất chưa nung.
About The Author
